Tổng hợp các loại hộp số ô tô mà bạn nên biết

Hộp số ô tô đóng vai trò quan trọng trong hệ thống hoạt động của xe. Hiểu rõ về cách sử dụng, ưu điểm và kinh nghiệm bảo dưỡng hộp số sẽ giúp xe hoạt động hiệu quả và có tuổi thọ cao hơn. Trong bài viết này, Phụ tùng HQ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại hộp số xe ô tô.

Hộp số ô tô là gì?

Hộp số của ô tô là thiết bị quan trọng giúp truyền động từ động cơ đến hệ thống bánh xe với tỷ số truyền thích hợp tùy thuộc vào điều kiện vận hành. Động cơ trong xe chỉ sản sinh công suất và mô-men xoắn lớn nhất ở một vùng vòng tua hẹp.

Do đó, để xe có thể đi nhanh hoặc chậm tùy theo yêu cầu, cần có hộp số làm trung gian để điều chỉnh tỷ số truyền tới bánh xe.

Hộp số ô tô có nhiệm vụ chính là:

Điều chỉnh tỷ số truyền từ động cơ đến bánh xe để thích ứng với điều kiện lái xe và lực cản bên ngoài.
Thay đổi hướng di chuyển của xe (tiến hoặc lùi) mà không cần tắt máy.
Cho phép ngắt kết nối động cơ tạm thời theo ý muốn.
Giúp động cơ hoạt động trong vùng vòng tua tối ưu nhất, mang lại sự ổn định, êm ái và tiết kiệm nhiên liệu khi vận hành xe.

Hộp số xe ô tô

Các loại hộp số trên ô tô

Hiện nay có 4 loại hộp số ô tô phổ biến, bao gồm: hộp số sàn MT, hộp số tự động có cấp AT, hộp số tự động vô cấp CVT và hộp số ly hợp kép DCT.

Hộp số sàn MT

Hộp số sàn của ô tô bao gồm các thành phần sau: các bộ bánh răng, bộ đồng tốc, ba trục (trục chính, trục trung gian và trục cấp thứ hai) và các ổ bi...

Về nguyên lý hoạt động của hộp số sàn, trục chính nhận mô-men xoắn từ động cơ thông qua ly hợp tại một đầu và kết nối với trục trung gian qua các bánh răng tại đầu còn lại. Trục cấp thứ hai có đầu ra là đầu ra của hộp số, và đầu kia nối với trục trung gian qua các cặp bánh răng.

Mỗi cặp bánh răng trên trục trung gian và trục cấp thứ hai tương ứng với một số hiệu. Khi người lái xe chuyển sang một số nào đó, cặp bánh răng tương ứng sẽ khớp nhau và truyền động với tỉ số phù hợp.

Thao tác chạy xe có hộp số sàn

Lái xe số sàn có thể phức tạp hơn so với các loại xe có hộp số tự động. Người lái xe số sàn có hoàn toàn quyền kiểm soát việc chuyển số. Để đổi số trên xe số sàn, chỉ cần tuân theo thứ tự sau đây: đạp côn -> chuyển số -> thả côn từ từ -> đạp nhẹ chân ga.

Hộp số sàn MT

Hộp số tự động có cấp AT

Hộp số tự động bao gồm các thành phần sau: bộ bánh răng hành tinh và ly hợp thủy lực tương ứng, một biến mô thủy lực và bộ điều khiển điện tử.

Nguyên lý hoạt động của hộp số tự động AT: Mỗi cấp số có một bộ bánh răng hành linh và ly hợp điều khiển tương ứng. Mô men xoắn từ động cơ được truyền vào hộp số thông qua biến mô. Bộ điều khiển điện tử sẽ tính toán và điều chỉnh để đóng ly hợp tiến và ly hợp của cấp số phù hợp, từ đó đảm bảo tỷ lệ truyền phù hợp.

Ví dụ, khi xe vào số một, ly hợp tiến và ly hợp số 1 sẽ được kích hoạt.

Hộp số tự động có cấp AT

Thao tác lái xe số tự động có cấp AT

Lái xe số tự động đơn giản hơn nhiều so với xe số sàn. Việc chuyển số được thực hiện tự động hoàn toàn, không cần người lái phải thao tác qua cần số và chân côn như xe số sàn.

Người lái chỉ cần quan tâm đến việc chọn các chế độ lái phù hợp, như: chế độ P để đậu xe, chế độ R để lùi xe, chế độ N là trạng thái tự do, chế độ D để đi tiến…

Nếu người lái muốn tự chuyển số thủ công, họ có thể chọn chế độ chuyển số tay. Khi đó, họ có thể sử dụng cần số hoặc lẫy chuyển số trên vô lăng để chuyển số.

XEM NGAY: Hướng dẫn chi tiết cách làm sạch két nước ô tô

Hộp số tự động vô cấp CVT

Hộp số vô cấp CVT khác với các loại hộp số xe ô tô khác bởi không sử dụng bánh răng mà thay vào đó là dây đai và hệ thống pulley. Cụ thể, hộp số này có hai pulley, một liên kết với đầu vào và một với đầu ra của hộp số. Hai pulley này được nối với nhau bằng dây đai thép, mà mỗi pulley có thể điều chỉnh bán kính bằng cách trượt gần hoặc xa nhau. Điều này được điều khiển bởi một bộ điều khiển điện tử.

Khi một pulley tăng bán kính, pulley còn lại giảm bán kính tương ứng. Điều này làm thay đổi tốc độ của pulley để đảm bảo dây đai luôn được bám chặt. Nhờ cấu trúc đặc biệt này, hộp số CVT không có các mức số cụ thể và có thể điều chỉnh tỷ số truyền liên tục.

Hộp số tự động vô cấp CVT

Thao tác lái xe số tự động vô cấp CVT

Việc sử dụng hộp số vô cấp CVT tương tự như hộp số tự động truyền thống bằng quá trình chuyển số hoàn toàn tự động.

Hộp số ly hợp kép DCT

Hộp số ly hợp kép DCT là một loại hộp số kết hợp giữa hộp số sàn và hộp số tự động. Nó có cấu trúc tương tự hộp số sàn, với mỗi cấp số tương ứng với một cặp bánh răng. Tuy nhiên, các bánh răng này được điều khiển tự động bởi hai ly hợp tương tự như hộp số tự động.

Hộp số ly hợp kép bao gồm các bộ bánh răng và hai ly hợp thủy lực. Một ly hợp điều khiển các bánh răng số lẻ như 1, 3, 5... và một ly hợp điều khiển các bánh răng số chẵn như 2, 4, 6…

Hộp số ly hợp kép DCT

Có 2 loại hộp số ly hợp là hộp số DCT khô và hộp số DCT ướt. Hộp số DCT ướt có thêm dầu tản nhiệt, làm mát.

Ngoài 4 loại hộp số phổ biến trên còn có hộp số sàn tự động AMT và hộp số ly hợp kép DSG.

Qua bài viết này, Phụ tùng HQ đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về các loại hộp số trên ô tô. Để hộp số hoạt động tốt, bạn nên kiểm tra thường xuyên để có các biện pháp khắc phục khi có vấn đề. Bạn đừng quên theo dõi website phụ tùng HQ để cập nhật nhiều kiến thức bổ ích về ô tô nhé.

XEM NGAY: Nguyên nhân xe ô tô đề khó nổ và cách khắc phục