Cảm biến nhiệt độ nước làm mát: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát là một phụ tùng ô tô để đo nhiệt độ của động cơ và gửi tín hiệu đến ECU nhằm thực hiện các hiệu chỉnh như thời gian phun nhiên liệu, thời điểm đánh lửa,... giúp đảm bảo quá trình vận hành ổn định của xe ô tô. Sau thời gian dài sử dụng, bạn cần kiểm tra để kịp thời phát hiện lỗi và sửa chữa bộ phận này. Theo dõi bài viết của Phụ Tùng HQ để nắm rõ cấu tạo, nguyên lý cũng như cách kiểm tra bộ phận này nhé!
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát, còn được gọi là cảm biến ECT hay ETCS (cảm biến nhiệt độ chất làm mát động cơ), là bộ phận chịu trách nhiệm đo nhiệt độ của hỗn hợp làm mát và gửi tín hiệu đến bộ điều khiển trung tâm ECU. Dựa trên thông tin này, ECU sẽ điều chỉnh thời gian phun nhiên liệu, bật hoặc tắt quạt làm mát,... giúp động cơ duy trì nhiệt độ hoạt động lý tưởng.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát là gì?
Hiện nay, trên một số dòng xe, ngoài cảm biến nhiệt độ nước làm mát chính được gắn trên thân động cơ, còn có một cảm biến phụ được gắn ở đầu ra của van hằng nhiệt hoặc trên két nước để giám sát quá trình hoạt động của van.
Cấu tạo cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến nhiệt độ làm mát ECT có cấu tạo đơn giản với hình dạng trụ rỗng, ren bên ngoài và bên trong chứa một nhiệt điện trở có hệ số âm (khi nhiệt độ giảm thì điện trở tăng và ngược lại).
Vị trí cảm biến nhiệt độ nước làm mát thường được đặt ở phía trên của thân máy, gần họng nước làm mát của động cơ ô tô. Trong một số trường hợp khác, cảm biến sẽ được gắn trên nắp máy. Thông thường, bộ phận này có 2 chân, trong đó một chân là tín hiệu THW và chân còn lại là mass E2.
Xem ngay: Lý do gây hư hỏng quạt làm mát két nước ô tô phổ biến mà người lái mới cần biết
Nguyên lý cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát được đặt bên trong khoang nước động cơ và tiếp xúc trực tiếp với nước. Vì cảm biến có hệ số điện trở âm nên khi nhiệt độ nước làm mát thấp thì điện trở cảm biến sẽ cao hơn và ngược lại. Sự thay đổi điện trở của cảm biến này sẽ làm thay đổi điện áp ở chân của cảm biến.
Lúc này, điện áp thường là 5V khi đi qua một điện trở chuẩn rồi đến cảm biến và quay về ECU, sau đó về mass. Tiếp theo, điện áp tại điểm giữa cầu được đưa đến bộ chuyển đổi tín hiệu ADC (Analog to Digital Converter).
Nguyên lý hoạt động của cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Khi nhiệt độ động cơ thấp, điện trở của cảm biến tăng cao, khiến cho điện áp gửi về bộ chuyển đổi ADC cũng tăng. Lúc này, điện áp được chuyển đổi thành một chuỗi xung vuông và được giải mã qua vi xử lý để gửi tín hiệu tới ECU rằng động cơ đang ở trạng thái lạnh. Khi động cơ nóng lên, giá trị điện trở của cảm biến và điện áp sẽ giảm, sau đó tín hiệu sẽ được gửi đến ECU, báo hiệu rằng động cơ đang trong trạng thái nóng.
Chức năng của cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát được sử dụng để đo nhiệt độ chất làm mát của động cơ và gửi tín hiệu về ECU để thực hiện các hiệu chỉnh sau:
- Hiệu chỉnh góc đánh lửa sớm: Khi nhiệt độ động cơ thấp, ECT sẽ gửi tín hiệu về ECU để điều chỉnh tăng góc đánh lửa sớm, và khi nhiệt độ động cơ cao, sẽ điều chỉnh giảm góc đánh lửa sớm.
- Hiệu chỉnh thời gian phun nhiên liệu: Tương tự, ECT sẽ gửi tín hiệu về ECU để điều chỉnh tăng thời gian phun nhiên liệu (tăng độ rộng xung nhấc kim phun) để làm giàu hỗn hợp nhiên liệu, và khi nhiệt độ động cơ cao, sẽ điều chỉnh giảm thời gian phun nhiên liệu.
Chức năng của cảm biến nhiệt độ nước làm mát
- Điều khiển quạt làm mát: Khi nhiệt độ nước làm mát đạt khoảng 80-87°C, ECT sẽ gửi tín hiệu về ECU để điều khiển quạt làm mát động cơ quay ở tốc độ thấp (quay chậm), và khi nhiệt độ nước làm mát đạt khoảng 95-98°C, sẽ điều khiển quạt làm mát quay ở tốc độ cao (quay nhanh).
- Điều khiển tốc độ không tải: Khi mới khởi động động cơ và nhiệt độ động cơ còn thấp, ECU sẽ điều khiển van không tải (hoặc bướm ga điện tử) mở rộng ra để động cơ chạy ở tốc độ không tải cao (tốc độ động cơ đạt khoảng 900-1000 vòng/phút) nhằm hâm nóng động cơ, giúp giảm ma sát giữa các bộ phận và nhanh chóng đạt nhiệt độ vận hành ổn định.
- Điều khiển chuyển số: ECU của hộp số tự động cũng sử dụng tín hiệu từ cảm biến nhiệt độ nước làm mát để điều khiển chuyển số. Nếu nhiệt độ nước làm mát còn thấp, ECU sẽ không cho phép hộp số tự động chuyển lên số truyền tăng OD.
Xem ngay: Hướng dẫn chi tiết cách xử lý điều hoà ô tô có mùi hôi
Cách kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Để kiểm tra cảm biến nhiệt độ nước làm mát, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ đơn giản như bật lửa hoặc nước lạnh và thực hiện các bước sau:
- Kiểm tra sự thay đổi của điện trở cảm biến so với thông số ban đầu của nhà sản xuất.
- Dùng đồng hồ VOM và bật chế độ đo Ω, cảm biến hoạt động bình thường khi:
- Nhúng vào nước lạnh, giá trị điện trở tăng từ 4,8 - 6,6 Ω.
- Dùng bật lửa hơ nóng, giá trị điện trở giảm xuống từ 0,2 - 0,3 Ω.
Các lỗi hay gặp ở cảm biến nhiệt độ nước làm mát
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát ô tô là một bộ phận quan trọng giúp duy trì tình trạng hoạt động hiệu quả của động cơ ô tô. Do đó, người dùng cần lưu ý nguyên nhân và triệu chứng của một số lỗi cảm biến nhiệt độ nước làm mát. Việc phát hiện và khắc phục kịp thời các lỗi giúp phương tiện vận hành hiệu quả hơn.
Một số lỗi cảm biến nhiệt độ phổ biến có thể kể đến bao gồm:
- Cảm biến ECT bị hỏng
- Ngắn mạch trong mạch cảm biến
- Hở mạch của cảm biến
- Lỗi van hằng nhiệt
- Hỏng bộ phận cách điện của các dây cảm biến
- Hư hại các yếu tố bên trong cảm biến
- Giắc kết nối cảm biến nhiệt tiếp xúc kém
- Quá nhiệt động cơ
- Mực nước làm mát quá thấp
Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất của lỗi này là do ngắn mạch và hở mạch cảm biến. Khi cảm biến hoặc mạch cảm biến gặp sự cố, hệ thống điều khiển của xe sẽ lưu trữ dữ liệu về các sự cố này dưới dạng mã sự cố chẩn đoán. Hệ thống cũng có thể truyền tín hiệu để bật đèn báo sự cố (MIL). Trong một số trường hợp, MIL được kích hoạt là báo hiệu duy nhất cho thấy cảm biến đang gặp sự cố.
Ngoài ra, người dùng có thể quan sát các dấu hiệu lỗi mạch cảm biến nhiệt độ khác như sau:
- Đèn báo sự cố (MIL) hoặc đèn kiểm tra động cơ sáng
- Xe khó khởi động
- Xuất hiện nhiều khói đen
- Tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn bình thường
- Xuất hiện hiện tượng Backfire (nổ ngoài buồng đốt) ở động cơ
- Quạt làm mát khó điều khiển (luôn chạy, hoặc không chạy khi cần)
Mặc dù lỗi mạch cảm biến nhiệt độ nước làm mát không quá nghiêm trọng và ô tô vẫn có thể di chuyển, nhưng điều này sẽ gây ra khó khăn trong hoạt động của động cơ. Vì vậy, khi xảy ra lỗi, chủ phương tiện cần tìm kiếm những phụ tùng thay thế càng sớm càng tốt.
Phụ Tùng HQ là địa chỉ tin cậy dành cho những ai đang tìm kiếm các sản phẩm phụ tùng ô tô chất lượng tại Thành phố Hồ Chí Minh. Với cam kết mang đến những sản phẩm chất lượng và dịch vụ tận tâm, cửa hàng đã trở thành điểm đến lý tưởng cho các chủ xe có nhu cầu bảo dưỡng và sửa chữa xe hơi.
Phụ tùng HQ
Chúng tôi tự hào mang đến cho khách hàng những giải pháp hoàn hảo để bảo dưỡng và nâng cấp xe của bạn. Hãy đến với Phụ Tùng HQ để trải nghiệm dịch vụ và sản phẩm chất lượng, đáng tin cậy nhất!
Địa Chỉ Cửa Hàng
- Địa chỉ: 451/36/47 đường Tô Hiến Thành, Phường 14, Quận 10, thành phố Hồ Chí Minh.
Thông Tin Liên Hệ
- Điện thoại: 0906789896
- Email: Hoanganhngoc0512@gmail.com
- Website: https://phutunghq.com/
Trên đây là bài viết của Phụ Tùng HQ chia sẻ những thông tin liên quan đến cảm biến nhiệt độ nước làm mát. Đây là bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển hệ thống phun nhiên liệu nên các chủ xe cần chú ý bảo dưỡng định kỳ nhé!