Nắp két nước làm mát ô tô: Tác dụng, cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Dù có kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản, nắp két nước lại đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất và kéo dài tuổi thọ của động cơ. Trong bài viết dưới đây, Phụ Tùng HQ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bộ phận này – từ cách nhận biết các dấu hiệu hư hỏng cho đến hướng dẫn thay thế đơn giản – để bạn luôn chủ động trong việc bảo dưỡng và giữ cho chiếc xe của mình vận hành ổn định.

Nắp két nước xe ô tô là gì?

Nắp két nước ô tô, hay còn gọi là nắp áp suất, là một bộ phận thiết yếu trong hệ thống làm mát động cơ. Nó có chức năng ngăn chặn sự thất thoát và bay hơi của dung dịch làm mát, đồng thời duy trì áp suất và lưu lượng nước làm mát ở mức ổn định.

Khi xe hoạt động với công suất lớn, nhiệt độ trong két nước tăng cao. Lúc này, nắp két nước sẽ tự động xả bớt hơi nước để hạ nhiệt cho khoang máy, giúp nhiệt độ quay lại mức lý tưởng, đảm bảo động cơ vận hành an toàn và hiệu quả.

Cấu tạo nắp két nước ô tô

Cấu tạo của nắp két nước gồm hai bộ phận chính: van hơi (van xả) và van không khí (van hút). Mỗi bộ phận đảm nhiệm một vai trò riêng nhằm duy trì áp suất ổn định và bảo vệ hệ thống làm mát.

- Van hơi có nhiệm vụ giữ áp suất hệ thống làm mát ở mức giới hạn khoảng 0,28–1 kg/cm², nhờ đó nâng nhiệt độ sôi của nước làm mát lên khoảng 119°C. Điều này giúp hạn chế bay hơi, ngăn tạo bọt và tránh áp suất dư tăng quá mức trong két khi nhiệt độ tăng cao. Nếu áp suất vượt ngưỡng cho phép, van này sẽ tự động xả hơi ra ngoài thông qua một đường ống, tuy nhiên điều đó có thể khiến hiệu suất làm mát giảm đi đáng kể.

- Van không khí hoạt động khi động cơ nguội và hệ thống rơi vào trạng thái chân không (áp suất từ 0,05–0,1 kg/cm²). Lúc này, van sẽ mở để hút không khí từ bên ngoài vào, nhằm ngăn chặn hiện tượng két nước bị nứt hoặc biến dạng do áp suất âm bên trong.

Nguyên lý hoạt động của nắp két nước ô tô

Hiện nay, trên thị trường phổ biến hai loại nắp két nước là loại van thường đóng và loại van thường mở. Điểm khác biệt chính giữa hai loại nằm ở nguyên lý hoạt động, cụ thể là cơ chế đóng mở van dựa vào lò xo khi áp suất trong hệ thống thay đổi.

Đối với nắp két nước loại van thường đóng, khi nhiệt độ và áp suất trong két nước vẫn ở mức bình thường, cả van áp suất và van chân không đều ở trạng thái đóng. Tuy nhiên, khi động cơ hoạt động và nhiệt độ nước làm mát tăng cao, áp suất cũng tăng theo và tạo lực đẩy lên van, khiến nước nóng trong két được đẩy sang bình nước phụ nhằm cân bằng áp suất. 

Khi nhiệt độ giảm và áp suất trong két hạ xuống, hiện tượng chân không xuất hiện sẽ kéo van chân không mở ra. Lúc này, nước từ bình phụ sẽ được hút ngược trở lại két nước.

Ngược lại, với nắp két nước loại van thường mở, van chân không luôn ở trạng thái mở. Khi nước làm mát bắt đầu nóng lên, khí và nước làm mát có thể ngay lập tức chảy về bình nước phụ. Khi áp suất tăng cao hơn, van chân không sẽ bị đẩy đóng lại, và van áp suất sẽ mở để xả áp. Sau khi nhiệt độ và áp suất giảm xuống, van chân không lại mở ra, cho phép nước từ bình phụ quay trở lại két nước. 

Nhờ cơ chế này, áp suất trong hệ thống được duy trì ổn định mà không gây áp lực quá mức lên két.

Tác dụng của nắp két nước trong hệ thống làm mát

Nắp két nước làm mát đóng vai trò quan trọng trong hệ thống làm mát của ô tô, chúng đảm nhiệm các chức năng chính sau:

Giữ áp suất hệ thống làm mát

Nắp két nước được trang bị lò xo và van điều áp, đóng vai trò giữ cho áp suất trong hệ thống làm mát luôn ở mức ổn định. Khi nhiệt độ động cơ tăng cao, nước làm mát giãn nở khiến áp suất tăng lên. Lúc này, van trên nắp két sẽ mở ra để xả bớt áp suất dư, giúp hệ thống duy trì trạng thái cân bằng.

Việc ổn định áp suất không chỉ giúp nâng cao điểm sôi của nước làm mát, ngăn hiện tượng sôi và hình thành hơi nước mà còn đảm bảo dòng chảy lưu thông hiệu quả trong toàn hệ thống.

Ngăn rò rỉ nước làm mát

Nắp két nước có thiết kế gioăng cao su kín khít, giúp bịt kín hoàn toàn và không để nước làm mát thất thoát ra ngoài. Khi động cơ nguội dần, áp suất bên trong giảm, van hút sẽ mở để kéo nước từ bình phụ trở lại két nước, bù lại phần nước đã bị bay hơi trước đó. 

Việc ngăn rò rỉ không chỉ giữ ổn định lượng dung dịch làm mát mà còn đảm bảo hệ thống luôn hoạt động hiệu quả, tránh tình trạng quá nhiệt động cơ.

Điều chỉnh nhiệt độ

Thông qua việc kiểm soát áp suất, nắp két nước góp phần điều hòa nhiệt độ trong hệ thống làm mát. Khi áp suất tăng cao, van xả sẽ tự động mở để làm giảm nhiệt độ. 

Ngược lại, khi áp suất hạ xuống, van hút lại mở ra để đưa thêm nước từ bình phụ vào két nước, tăng khả năng làm mát. Cơ chế này giúp động cơ luôn hoạt động ở mức nhiệt tối ưu, đảm bảo hiệu suất ổn định và kéo dài tuổi thọ máy.

Trên đây là bài viết của Phụ Tùng HQ về nắp két nước ô tô cũng như cấu tạo, nguyên lý hoạt động và công dụng của bộ phận này. Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đọc sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích về bộ phận quan trọng trong hệ thống làm mát này nhé. 

Nếu bạn đang có nhu cầu thay thế hoặc tìm mua nắp két nước ô tô chính hãng, chất lượng cao, phù hợp với nhiều dòng xe khác nhau, đừng ngần ngại liên hệ với Phụ Tùng HQ. Chúng tôi chuyên cung cấp các loại nắp két nước và linh kiện hệ thống làm mát đến từ các thương hiệu uy tín, đảm bảo hàng chính hãng, độ bền cao, và mức giá hợp lý. Đội ngũ tư vấn kỹ thuật giàu kinh nghiệm tại Phụ Tùng HQ luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng.