Van hằng nhiệt ô tô: Cấu tạo, công dụng và nguyên lý hoạt động

Van hằng nhiệt ô tô là một bộ phận quan trọng trong hệ thống làm mát, có chức năng điều tiết nhiệt độ của chất lỏng nhằm đảm bảo động cơ luôn hoạt động trong điều kiện nhiệt độ lý tưởng. Van giúp kiểm soát dòng chảy của nước làm mát qua két tản nhiệt hoặc vòng tuần hoàn nhỏ tùy theo nhiệt độ của động cơ. Cùng tham khảo bài viết dưới đây của Phụ Tùng HQ để có thêm thông tin về van hằng nhiệt nhé!

Van hằng nhiệt là gì?

Van hằng nhiệt là một bộ phận nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong hệ thống làm mát của động cơ ô tô. Mặc dù có kích thước khiêm tốn, nhưng van hằng nhiệt lại ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng duy trì nhiệt độ ổn định cho động cơ, từ đó giúp tiết kiệm nhiên liệu, tăng tuổi thọ và độ bền cho xe.

Thông thường, vị trí van hằng nhiệt được lắp đặt trên đường ống dẫn nước làm mát từ động cơ đến két nước. Nhiệm vụ chính của nó là điều tiết lưu lượng chất lỏng đi qua két làm mát, đảm bảo nước làm mát giữ ở mức nhiệt độ phù hợp để động cơ luôn vận hành trong điều kiện lý tưởng.

Cấu tạo van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt ô tô được thiết kế với cấu trúc nhỏ gọn nhưng bao gồm nhiều bộ phận phối hợp chặt chẽ để thực hiện chức năng điều tiết nhiệt độ nước làm mát. Mỗi chi tiết đều có vai trò riêng nhằm đảm bảo hệ thống làm mát hoạt động hiệu quả, phản ứng chính xác theo sự thay đổi nhiệt độ của động cơ. 

Các bộ phận chính bao gồm:

Van chính

Đảm nhiệm việc kiểm soát dòng chảy của nước làm mát trong động cơ. Khi nhiệt độ tăng lên, van chính dần mở ra để đưa nhiều nước làm mát hơn đến bộ tản nhiệt, giúp làm giảm nhiệt cho động cơ.

Xem thêm: Hướng dẫn vệ sinh dàn lạnh ô tô ngay tại nhà

Van thứ cấp 

Hoạt động trong một chu trình kín, van thứ cấp cho phép nước làm mát lưu thông qua bộ tản nhiệt. Khi nhiệt độ nước tăng cao, van sẽ đóng lại, chuyển hướng dòng nước làm mát đến két tản nhiệt của động cơ. Nếu nước không kịp lưu thông, động cơ sẽ nóng lên nhanh chóng.

Xi lanh nạp

Bộ phận này chứa sáp đặc biệt có khả năng giãn nở khi gặp nhiệt. Khi nhiệt độ nước làm mát tăng, sáp chuyển từ rắn sang lỏng, tạo áp lực đẩy làm mở van chính để nước làm mát dẫn đến két tản nhiệt. Ngược lại, khi nhiệt độ thấp, sáp giữ trạng thái rắn và kích hoạt van xả.

Con dấu 

Dùng để ngăn dòng nước làm mát rò rỉ qua van chính. Vị trí lắp đặt con dấu cần đảm bảo sạch sẽ, chính xác để duy trì hiệu quả làm kín.

Lò xo 

Khi nhiệt độ nước làm mát giảm xuống dưới mức quy định (thường là dưới 87°C), lò xo sẽ đẩy van chính đóng lại, ngăn nước đi đến két tản nhiệt và giúp động cơ đạt nhiệt độ lý tưởng nhanh hơn.

Nguyên lý làm việc của van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt hoạt động dựa trên sự thay đổi nhiệt độ của nước làm mát để điều chỉnh dòng chảy qua két tản nhiệt. Khi động cơ mới khởi động và còn nguội, van hằng nhiệt ở trạng thái đóng hoàn toàn.

Điều này ngăn nước làm mát lưu thông đến két nước, giúp động cơ nhanh chóng đạt đến nhiệt độ vận hành lý tưởng.

Khi nhiệt độ động cơ tăng lên và đạt khoảng từ 87 đến 102°C, chất sáp (thường là parafin) trong xi lanh bắt đầu giãn nở do nhiệt. Áp lực từ sự giãn nở này đẩy xi lanh và thắng lực lò xo, làm van mở ra. Khi đó, nước làm mát được phép chảy từ động cơ đến két làm mát để hạ nhiệt.

Ngược lại, nếu nhiệt độ nước làm mát giảm xuống dưới 87°C, lò xo sẽ đẩy xi lanh trở lại vị trí ban đầu, khiến van đóng lại. Điều này ngăn nước làm mát đi qua két, giúp duy trì nhiệt độ ổn định cho động cơ trong quá trình hoạt động.

Tác dụng của van hằng nhiệt trong hệ thống làm mát ô tô

Van hằng nhiệt đóng vai trò then chốt trong việc điều tiết nhiệt độ cho động cơ ô tô, đảm bảo động cơ luôn hoạt động trong khoảng nhiệt độ tối ưu. Chức năng chính của van là kiểm soát hiện tượng quá nhiệt bằng cách điều chỉnh dòng chảy của nước làm mát giữa động cơ và bộ tản nhiệt.

Xem ngay: Dấu hiệu hư hỏng bơm nước ô tô và cách xử lý đúng NHẤT

Bên trong van, lò xo có nhiệm vụ hỗ trợ việc đóng/mở van theo sự thay đổi nhiệt độ của nước làm mát. Khi nhiệt độ thấp, van đóng lại, ngăn nước làm mát lưu thông ra két nước, giúp động cơ nhanh chóng đạt đến mức nhiệt cần thiết. 

Ngược lại, khi nhiệt độ tăng cao, van mở ra, cho phép nước làm mát chảy qua bộ tản nhiệt để làm giảm nhiệt độ động cơ.

Đáng chú ý, van hằng nhiệt không chỉ hoạt động ở hai trạng thái “đóng” hoặc “mở” hoàn toàn, mà có thể điều chỉnh linh hoạt theo mức nhiệt thực tế của động cơ. Cơ chế này giúp duy trì hiệu suất vận hành ổn định, tiết kiệm nhiên liệu và kéo dài tuổi thọ cho động cơ cũng như các bộ phận liên quan.

Trên đây là bài viết của Phụ Tùng HQ về van hằng nhiệt ô tô. Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đọc đã có thêm nhiều thông tin chi tiết về bộ phận này.