Cách lái xe số sàn đúng kỹ thuật cho tài mới
Khi so sánh giữa xe số sàn với xe số tự động, nhiều người cho rằng chạy xe số sàn khó hơn do yêu cầu người lái thực hiện nhiều thao tác cùng một lúc. Bài viết này Phụ tùng HQ sẽ chia sẻ một số thông tin hữu ích về cách lái xe số sàn và hướng dẫn các bước khởi động xe số sàn một cách chính xác, giúp mang đến những trải nghiệm lái xe tuyệt vời nhất.
Xe ô tô số sàn là gì?
Ô tô số sàn là loại ô tô yêu cầu người lái phải thao tác cần số trực tiếp bằng tay. Trong tiếng Anh, MT – Manual Transmission là tên viết tắt của xe có hộp số sàn, trong khi xe có hộp số tự động được gọi là AT – Auto Transmission.

Xe số sàn hoạt động dựa trên cơ chế mà người lái phải tự điều chỉnh số theo tốc độ và tải trọng của xe. Điều này mang lại cho người lái cảm giác kiểm soát tốt hơn và thường giúp tiết kiệm nhiên liệu hơn so với xe số tự động.
Tuy nhiên, việc điều khiển xe số sàn có thể khó khăn hơn, đặc biệt trong các tình huống giao thông đông đúc hoặc khi phải thường xuyên chuyển số.
Xem ngay: Cảm biến ô tô là gì? Có các loại cảm biến nào trên ô tô
Chức năng chính chân côn - phanh - ga xe số sàn
So với việc học cách lái xe số tự động, thì học cách lái xe ô tô số sàn có phần hơi phức tạp hơn do người lái phải tự chuyển số và sử dụng chân côn. Tuy nhiên, người học chỉ cần hiểu rõ nguyên lý làm việc cơ bản của hộp số sàn ô tô thì việc lái xe ô tô sàn khá là dễ dàng.

- Chân côn (hay còn được gọi là bàn đạp ly hợp) được sử dụng để ngắt kết nối động cơ với hộp số.
- Chân phanh được sử dụng để giảm tốc độ hoặc dừng xe. Khi đạp chân phanh, lực tác động lên hệ thống phanh sẽ làm giảm tốc độ của xe.
- Chân ga được sử dụng để tăng tốc độ của xe.
Ký hiệu trên cần số xe ô tô sàn có ý nghĩa gì?
Về cơ bản, xe ô tô số sàn sử dụng các ký hiệu như sau:
- 1, 2, 3, 4, 5, 6: Các số tiến, cho phép xe di chuyển về phía trước với các tốc độ khác nhau.
- R (Reverse): Số lùi, dùng để di chuyển ngược lại.
- 0 hoặc N (Neutral): Số trung gian, thường được sử dụng khi dừng xe mà không tắt máy.
Cách khởi động xe số sàn nhanh và đúng kỹ thuật
Để biết cách khởi động xe ô tô số sàn đúng kỹ thuật thì đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ đúng các bước để đảm bảo an toàn. Đầu tiên, hãy đưa chìa khóa vào ổ khóa, nhưng đừng vội vặn ngay. Trước tiên, bạn cần kiểm ra vị trí cần số để đảm bảo nó đang ở vị trí N (số mo). Nếu cần số lỏng và dễ dàng di chuyển qua lại, điều đó có nghĩa xe đang ở số mo.
Tiếp theo, bạn hãy nhấn hoàn toàn chân côn. Hành động này giúp tách động cơ khỏi bánh xe, tránh tình trạng xe giật mạnh khi khởi động. Sau khi đã sẵn sàng, bạn có thể vặn chìa khóa để khởi động xe.
Nếu cần số ở vị trí N mà không cần nhấn chân côn, bạn có thể khởi động xe ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu cần số đã được đưa về vị trí N bằng cách nhấn chân côn, hãy giữ chân côn khi vặn chìa khóa.

Sau khi khởi động, hãy kiểm tra các đèn báo trên bảng điều khiển để đảm bảo rằng tất cả đều đã tắt. Khi mọi thứ đã sẵn sàng, chuyển cần số về vị trí số 1 để bắt đầu di chuyển. Hãy nhả chân côn từ từ để đảm bảo xe không chết máy, đồng thời đệm nhẹ chân ga để hỗ trợ xe lăn bánh.
Khi xe đã bắt đầu di chuyển, bạn có thể tăng tốc và chuyển số theo yêu cầu. Bằng cách thực hiện đúng các bước này, bạn sẽ khởi động xe số sàn một cách nhanh chóng và an toàn, tạo nền tảng vững chắc cho hành trình lái xe của mình.
15 bước cơ bản khi tìm hiểu cách học lái xe số sàn
Bước 1: Trước tiên, hãy ngồi vào ghế lái và thắt dây an toàn để đảm bảo an toàn.

Bước 2: Hiểu rõ nguyên lý hoạt động của côn/ly hợp để kiểm soát quá trình chuyển số.
Bước 3: Điều chỉnh ghế ngồi sao cho phù hợp với chiều cao và tầm với của bạn.
Bước 4: Nhấn chân côn xuống sát sàn để ngắt kết nối động cơ với hộp số.

Bước 5: Đưa cần số về vị trí trung gian chuẩn bị cho việc khởi động.
Bước 6: Giữ chân côn và tiến hành khởi động xe.
Bước 7: Khi động cơ đã nổ, bạn có thể nhẹ nhàng nhả chân côn nhưng vẫn giữ cần số ở vị trí trung gian.

Bước 8: Tiếp tục đạp chân côn và chuyển cần số về số 1 để bắt đầu di chuyển.
Bước 9: Nhả phanh tay và từ từ nhả chân côn để xe di chuyển một cách mượt mà.
Bước 10: Nhả côn và nhấn nhẹ vào chân ga để tăng tốc độ.
Bước 11: Khi vòng tua máy đạt từ 2500 đến 3000 vòng/phút, đạp côn và chuyển cần số về số 2.
Bước 12: Nhả chân côn và đạp bàn đạp ga để duy trì tốc độ.

Bước 13: Tiếp tục lặp lại quá trình đạp ga và nhả côn để thành thạo.

Bước 14: Khi muốn dừng xe, buông ga, đạp phanh và nhấn côn cùng lúc.
Bước 15: Sau khi nắm vững các bước trên, việc lái xe số sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Hướng dẫn cách lái xe số sàn khi dừng đèn đỏ
Dừng xe khi đèn đỏ là một kỹ thuật quan trọng mà không phải ai cũng nắm vững, đặc biệt là với xe số sàn. Nhiều người thường dừng xe theo thói quen mà không chú ý đến kỹ thuật, điều này có thể ảnh hưởng đến độ bền của xe và sự an toàn của hành khách.
Vì lý do đó, việc hiểu rõ các hướng dẫn lái xe và kết hợp với kinh nghiệm thực tế là rất cần thiết để lái xe an toàn và hiệu quả.
Dừng đèn đỏ đúng cách
Có nhiều người nghĩ rằng dừng xe số sàn bằng cách về số N (số mo) trước vạch dừng khoảng một trăm mét rồi đạp phanh là đúng. Tuy nhiên, kỹ thuật dừng đèn đỏ với xe số sàn thực tế không phải như vậy.
Khi đang lưu thông và gặp tín hiệu đèn giao thông, bạn cần bình tĩnh và thực hiện theo các bước sau:
- Phanh xe và giữ chân côn: Khi thấy tín hiệu đèn đỏ, hãy bắt đầu phanh và giữ chân côn.
- Giảm tốc độ từ từ: Để xe từ từ giảm tốc và bỏ chân côn khi vòng tua máy đạt khoảng 1000 vòng/phút, đồng thời đặt tay xuống cần số.
- Chuyển số trước khi dừng: Trước khi dừng lại, hãy chuyển số. Nếu cần dừng lâu, bạn có thể chuyển sang số N và nhả chân côn.
- Giữ phanh cho đến khi di chuyển: Giữ chân phanh cho đến khi bạn bắt đầu di chuyển lại. Nếu bạn đang dừng đèn đỏ, giữ xe ở số N và nhả chân phanh sẽ an toàn hơn.

Nếu xe vẫn đang ở số, bạn nên dùng phanh để dừng mà không nhấn ga. Việc thả chân côn đột ngột có thể khiến xe lao về phía trước, gây nguy hiểm nếu bạn không kịp phản ứng.
Những lỗi thường gặp khi dừng đèn đỏ
Ngoài việc thực hiện đúng kỹ thuật khi dừng đèn đỏ, bạn cũng nên tránh một số sai lầm thường gặp:
- Về số N quá sớm: Một số tài xế thường chuyển sang số N khi còn cách ngã tư vài trăm mét. Việc này có thể gây hại cho hệ thống phanh, vì xe số sàn chủ yếu sử dụng phanh để giảm tốc độ.
- Giảm số không đúng cách: Việc giảm số trước khi bóp côn và dùng phanh không phù hợp với nhiều dòng xe hiện đại. Việc rà phanh bằng số thường chỉ hiệu quả với những xe có hệ dẫn động cầu sau hoặc xe chở nặng.
- Tắt máy khi dừng đèn đỏ: Nhiều người có thói quen tắt máy để tiết kiệm nhiên liệu. Tuy nhiên, khởi động lại máy xe có thể gây hư hại hơn là tiết kiệm xăng.
Xem ngay: Nên bật xi nhan ô tô khi nào? Không bật đèn xi nhan có bị phạt không?
Những cách chạy xe số sàn không bị tắt máy giữa đường
Dưới đây là 6 phương pháp giúp người lái xe số sàn tránh được tình huống tắt máy, từ đó đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
Khi bạn dừng xe
Khi xe dừng hẳn, nếu bạn muốn tiếp tục di chuyển bác tài phải chuyển về số 1. Trong trường hợp tắc đường, không nên chuyển ngay sang số 2; hãy rà côn để giảm tốc độ và tránh xe chết máy. Khi đường thông thoáng, bạn có thể chuyển sang số 2.
Lưu ý: Chuyển số theo thứ tự từ 1 đến 5, tránh việc nhảy số. Trước khi chuyển lên số lớn, xe cần đạt tốc độ đủ để lấy đà; khi chạy chậm, hãy quay về số thấp tương ứng để đảm bảo lực kéo.
Khi bạn đang di chuyển chậm
Nếu xe di chuyển với tốc độ từ 5 đến 10km/h, bạn nên chuyển sang số 2. Khi lên dốc, hãy tăng ga nhẹ nhàng để đồng bộ tốc độ máy trước khi nhả côn.
Lưu ý: Đừng phanh mạnh khi xe đi chậm, vì điều này có thể khiến xe tắt máy. Hãy rà phanh nhẹ cho đến khi đạt vận tốc an toàn, rồi mới cắt côn, trừ khi có tình huống khẩn cấp.
Khi đi ở số 1 và 2
Khi xe đang chạy ở số 1 hoặc 2 nhưng không đủ đà, bạn cần phối hợp tốt giữa chân côn và chân ga để tránh giật hoặc chết máy. Tránh lạm dụng việc rà côn. Khi xe đã đủ đà, bạn có thể chuyển sang số 3.
Khi xe đi ở số 3
Khi di chuyển ở số 3 trở đi, xe ít bị tắt máy hơn. Nếu cần giảm tốc, hãy rà phanh từ từ và cắt côn để về số thấp hơn. Việc phanh trước khi cắt côn sẽ giúp xe không tắt máy đột ngột.
Khi xe leo dốc
Khi lên dốc, phải đạp phanh và nhả côn từ từ cho đến khi cảm nhận được rung lắc ở xe và vô lăng. Giữ nguyên chân côn và nhẹ nhàng thả chân phanh.

Lưu ý: Không nên thả cả phanh và chân ga ngay lập tức để tránh tắt máy. Kỹ thuật này cần luyện tập để bạn quen với cảm giác điều khiển chân côn, ga và phanh.
Khi xe vào cua
Khi vào cua ở ngã tư với tốc độ dưới 50 km/h, hãy đạp côn trước rồi rà phanh để giảm tốc. Sau khi ra khỏi cua, nếu xe giảm tốc nhiều, hãy về số; nếu vẫn di chuyển nhanh, chỉ cần tăng ga.
Khi vào cua trên các đoạn đường cong, tránh đạp côn, đặc biệt với tốc độ cao, vì điều này có thể khiến xe mất thăng bằng. Không được về số trước khi vào cua; hãy đợi cho đến khi ra khỏi cua và xe đã giảm tốc.
Xem ngay: Có các loại rotuyn lái nào? Top 5 dấu hiệu hỏng rotuyn lái ô tô
Hướng dẫn kỹ thuật lùi xe ô tô số sàn đúng cách
Lùi xe ô tô số sàn đòi hỏi người lái phải phối hợp nhịp nhàng giữa côn, số và ga. Để lùi xe một cách an toàn, hãy thực hiện tuần tự các bước sau:
Bước 1: Trước khi lùi nên dừng xe và bật đèn báo hiệu
Trước khi lùi, bạn cần dừng xe lại hẳn bằng cách đạp chân phanh. Bật đèn báo hiệu để cảnh báo cho các phương tiện xung quanh, tránh gây ra tai nạn không đáng có.
Bước 2: Thao tác cài số lùi
Tiến hành cài số lùi bằng cách đạp chân côn và chân phanh, sau đó kéo cần số về vị trí R. Khi đã sẵn sàng, bạn có thể bắt đầu đạp chân ga.
Bước 3: Quan sát xung quanh
Điều chỉnh gương chiếu hậu để có tầm nhìn rộng nhất. Đồng thời, chú ý quan sát các điểm mù, bao gồm đầu xe bên trái và phải, giữa xe phía trước, và vị trí lốp sau bên trái và phải, cũng như phía đuôi xe. Để hỗ trợ quan sát, bạn nên trang bị camera lùi và hệ thống RCTA để cảnh báo phương tiện cắt ngang phía sau.

Bước 4: Điều khiển vô lăng đúng hướng
Ghi nhớ quy tắc “trái là phải, phải là trái”. Nếu muốn xe di chuyển sang trái, hãy xoay vô lăng sang phải và ngược lại. Để lùi thẳng, giữ nguyên vô lăng ở vị trí ổn định.
Bước 5: Lái di chuyển chậm
Khi lùi xe ô tô số sàn, bạn cần sử dụng số lùi, số khỏe nhất trong hộp số. Hãy lái thật chậm để xe có thể di chuyển đúng hướng và đề phòng những tình huống bất ngờ.
Những sai lầm thường gặp phải khi học lái xe số sàn
Nhiều người ưa thích lái xe số sàn vì cảm giác đặc biệt khi tăng tốc, vượt hoặc di chuyển trên địa hình khó khăn. Dưới tay một tài xế giỏi, chiếc xe này trở nên dễ điều khiển, đáng tin cậy và an toàn, vượt qua mọi thử thách. Tuy nhiên, có một số sai lầm phổ biến mà người lái xe số sàn cần tránh để bảo vệ xe và nâng cao hiệu suất lái.
Đặt tay lên cần số
Việc đặt tay lên cần số trong khi lái có thể gây hỏng hóc sớm cho hộp số. Hành động này có thể làm cho càng cua tiếp xúc với các bánh răng. Vì vậy, hãy tránh đặt tay lên cần số khi lái xe số sàn.

Sử dụng bộ ly hợp để giữ xe trên địa hình dốc
Đây là một sai lầm thường gặp không chỉ ở xe số sàn mà còn ở xe tự động. Hành động này có thể gây hao mòn nhanh chóng các bộ phận bên trong của bộ ly hợp. Hãy sử dụng phanh để giữ xe thay vì ly hợp.
Đặt chân lên bàn đạp ly hợp
Đặt chân lên bàn đạp ly hợp là lỗi thường gặp của tài xế mới. Hành động này làm giảm hiệu suất của hệ thống ly hợp, gây ra ma sát không cần thiết và tăng sự hao mòn. Hãy hạn chế đặt chân lên ly hợp và nghỉ chân dưới sàn xe thay vì trên bàn đạp.
Đạp ga khi động cơ ở vòng tua thấp
Việc đạp ga khi động cơ đang ở vòng tua thấp có thể gây hại cho xe. Đảm bảo động cơ ở vòng tua phù hợp trước khi tăng tốc để tránh hao hụt năng lượng và gây hỏng hóc cho hệ thống.
Đặt chân lên bàn đạp ly hợp khi lái xe
Thói quen này không tốt cho hệ thống ly hợp. Dù việc đặt chân lên bàn đạp ly hợp có vẻ tiện lợi, nó có thể làm hao mòn ly hợp nhanh chóng. Hãy hạn chế thói quen này để bảo vệ bộ phận quan trọng này.
Gạt cần số sang vị trí không đúng khi dừng xe đợi đèn đỏ
Gạt cần số không đúng khi dừng đèn đỏ có thể gây hại cho xe. Nên đặt xe ở chế độ N để bảo vệ và duy trì tuổi thọ của ly hợp.
Để động cơ hoạt động ở vòng tua thấp, không chuyển số
Một lỗi phổ biến là để động cơ hoạt động ở vòng tua thấp mà không chuyển số. Điều này gây ra hiện tượng ì máy và tăng tiêu hao nhiên liệu. Nhiều tài xế lạm dụng chân ga mà không chuyển số về số thấp, dẫn đến xe không đủ sức kéo, đặc biệt khi lái trên đường cao tốc.
Gạt cần số khi xe đang lùi
Gạt cần số khi xe đang lùi là một lỗi sơ đẳng có thể gây ra hậu quả lớn. Hành động này có thể khiến bánh răng nhỏ vào trục và gây mài mòn hoặc hỏng hóc khi lái xe ở tốc độ cao.
Nhấn côn trước, phanh sau
Lỗi "sử dụng côn trước, phanh sau" thường gặp ở tài xế mới, do lo sợ làm xe chết máy. Tuy nhiên, hành động này rất nguy hiểm, đặc biệt khi di chuyển ở tốc độ cao, có thể làm mất tác dụng của phanh và giảm độ bám đường.
Người có kinh nghiệm khuyên nên sử dụng phanh trước, và khi thấy xe sắp "lựng khựng", hãy nhấn côn để ngắt kết nối trước khi về số hoặc tiếp tục di chuyển.

Những thông tin trên được cung cấp bởi Phụ tùng HQ mong là nó sẽ giúp bạn biết cách lái xe số sàn đúng kỹ thuật. Chúc bạn áp dụng và thành công làm chủ chiếc xe số sàn của mình.