Dàn lạnh điều hòa ô tô: Tìm hiểu cấu tạo, nguyên lý hoạt động

Dàn lạnh ô tô là một thành phần không thể thiếu trong hệ thống điều hòa của xe. Để có thêm những thông tin chi tiết và đầy đủ nhất về cấu tạo dàn lạnh ô tô cũng như vai trò của chúng, hãy cùng Phụ Tùng HQ theo dõi ngay bài viết dưới đây nhé!

Dàn lạnh ô tô là gì?

Dàn lạnh là một bộ phận thiết yếu trong hệ thống điều hòa không khí của ô tô, đảm bảo việc tạo ra luồng không khí mát mẻ và thoải mái cho người sử dụng xe, đặc biệt trong những ngày hè oi bức. Bộ phận này không chỉ giúp điều chỉnh nhiệt độ bên trong xe mà còn góp phần duy trì sự thoải mái cho hành khách, cải thiện trải nghiệm lái xe.

Dàn lạnh ô tô là gì?

Dàn lạnh ô tô có chức năng chính là làm mát không khí trong khoang xe. Về cấu tạo, dàn lạnh gồm một ống kim loại dài được uốn cong nhiều lần để tối ưu hóa khả năng truyền nhiệt. 

Các lá mỏng bằng kim loại có vai trò hút nhiệt được gắn sát xung quanh ống dẫn môi chất lạnh (còn gọi là gas lạnh), nhằm tăng diện tích tiếp xúc và nâng cao hiệu quả tản nhiệt. Khi môi chất lạnh chảy qua ống, nó hấp thụ nhiệt từ không khí, làm cho không khí mát lạnh hơn trước khi được thổi vào khoang xe, mang lại cảm giác dễ chịu cho người ngồi.

Cấu tạo hệ thống dàn lạnh ô tô

Cấu tạo của dàn lạnh ô tô bao gồm nhiều bộ phận quan trọng, mỗi bộ phận đều đảm nhận chức năng riêng biệt để đảm bảo hiệu quả hoạt động của hệ thống điều hòa trong xe. Các bộ phận chính của dàn lạnh ô tô bao gồm:

Ống dẫn môi chất lạnh

Đây là hệ thống các ống dẫn có nhiệm vụ chủ yếu là vận chuyển môi chất lạnh từ máy nén đến dàn lạnh và sau đó đưa trở lại. Môi chất lạnh là chất lỏng hoặc khí chịu trách nhiệm hấp thụ nhiệt từ không khí trong khoang xe và thải nhiệt ra môi trường ngoài. 

Hệ thống ống dẫn thường được chế tạo từ kim loại như nhôm hoặc đồng, vì các loại vật liệu này có khả năng dẫn nhiệt tốt và chịu được điều kiện khắc nghiệt. 

Ngoài ra, ở một số loại ô tô hiện đại, ống dẫn môi chất lạnh có thể được làm từ nhựa cao cấp với khả năng chịu được nhiệt độ và áp suất cao, giúp duy trì độ bền của hệ thống trong thời gian dài. 

Cấu tạo hệ thống dàn lạnh ô tô

Dàn lạnh

Dàn lạnh là bộ phận trung tâm của hệ thống, nơi xảy ra quá trình bay hơi môi chất lạnh. Khi môi chất lạnh di chuyển qua dàn lạnh, nó chuyển từ trạng thái lỏng sang khí, hấp thụ nhiệt từ không khí trong quá trình này. 

Giàn lạnh được thiết kế từ một ống kim loại dài, được uốn cong nhiều lần để tăng diện tích tiếp xúc với môi chất lạnh, giúp tối đa hóa khả năng làm mát. Ống này thường được bao quanh bởi các lá kim loại mỏng có tác dụng hút nhiệt, tăng hiệu quả trao đổi nhiệt giữa môi chất lạnh và không khí.

Quạt dàn lạnh

Quạt dàn lạnh có nhiệm vụ thổi không khí qua dàn lạnh để làm mát môi chất lạnh, đồng thời đảm bảo luồng không khí mát mẻ được phân phối đều trong khoang xe. Vị trí của quạt dàn lạnh có thể thay đổi tùy thuộc vào thiết kế xe, nhưng nó thường được đặt ở phía trước hoặc phía sau giàn lạnh. 

Quạt này hoạt động liên tục trong quá trình điều hòa hoạt động, đảm bảo luồng không khí lưu thông liên tục qua giàn lạnh, giúp hệ thống điều hòa luôn duy trì nhiệt độ mát mẻ.

Quạt dàn lạnh

Van tiết lưu

Van tiết lưu là một bộ phận quan trọng trong hệ thống điều hòa, đảm nhận chức năng giảm áp suất và nhiệt độ của môi chất lạnh trước khi nó đi vào giàn lạnh. Van này thường được đặt ở vị trí giữa máy nén và dàn lạnh. 

Trong quá trình hoạt động, môi chất lạnh ở áp suất cao và nhiệt độ cao được nén bởi máy nén, sau đó đi qua van tiết lưu để giảm áp suất, làm cho môi chất lạnh chuyển sang trạng thái lạnh hơn trước khi đến giàn lạnh.

Vai trò của dàn lạnh ô tô

Dàn lạnh đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra luồng không khí mát mẻ, mang lại sự thoải mái cho hành khách, đặc biệt vào những ngày hè oi bức. Bên cạnh đó, dàn lạnh còn có chức năng hút ẩm từ không khí trong xe. 

Khi môi chất lạnh bay hơi, nó hấp thụ nhiệt và hơi ẩm từ không khí xung quanh, giúp giảm độ ẩm trong khoang xe, mang lại cảm giác thoáng đãng, dễ chịu. 

Vai trò của dàn lạnh ô tô

Quạt gió của dàn lạnh thổi luồng không khí mát này vào trong xe, giúp không khí lưu thông đều khắp mọi khu vực, tạo môi trường thoải mái và mát mẻ cho tất cả người ngồi trong xe.

Nguyên lý hoạt động của dàn lạnh ô tô

Nguyên lý hoạt động cơ bản của hệ thống điều hòa ô tô diễn ra theo các bước sau:

Khi hệ thống điều hòa được kích hoạt, máy nén sẽ bắt đầu nén gas lạnh từ trạng thái áp suất thấp, khiến nó chuyển sang trạng thái hơi và được đẩy đến dàn nóng với áp suất và nhiệt độ cao.

Tại dàn nóng, nhờ sự hỗ trợ của quạt dàn nóng và áp suất cao, nhiệt độ cao, gas lạnh sẽ ngưng tụ và chuyển sang thể lỏng.

Gas lạnh dạng lỏng này sau đó tiếp tục di chuyển đến phin lọc, nơi nó được làm sạch bằng cách loại bỏ hơi ẩm và các tạp chất không mong muốn.

Nguyên lý hoạt động của dàn lạnh ô tô

Tiếp theo, gas lạnh từ phin lọc sẽ được đưa vào van tiết lưu. Tại đây, một lượng gas lạnh ở dạng sương, với áp suất và nhiệt độ thấp, được điều chỉnh để đưa vào dàn lạnh.

Tại dàn lạnh, gas lạnh sẽ bay hơi và hấp thụ nhiệt từ dàn lạnh, làm cho dàn lạnh trở nên lạnh hơn. Khi không khí được thổi qua dàn lạnh, nó sẽ được làm mát và sau đó được đưa vào trong xe, tạo không khí mát mẻ cho hành khách.

Cuối cùng, gas lạnh sau khi đã qua dàn lạnh, sẽ ở trạng thái hơi với áp suất và nhiệt độ thấp, tiếp tục quay trở lại máy nén, khởi đầu lại một chu trình làm lạnh mới.

Nguyên nhân khiến giàn lạnh điều hòa ô tô bị hỏng

Do môi chất lạnh bị thiếu hoặc quá nhiều

Môi chất lạnh là một loại chất lỏng có khả năng bay hơi mạnh, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhiệt độ của xe. Khi hệ thống điều hòa thiếu môi chất lạnh, áp suất trong hệ thống sẽ giảm, buộc dàn lạnh phải hoạt động với công suất lớn hơn để đạt được hiệu quả làm mát. Điều này có thể dẫn đến quá tải và gây hư hỏng, thậm chí làm thủng dàn lạnh. 

Ngược lại, nếu có quá nhiều môi chất lạnh, áp suất trong hệ thống tăng cao, làm cho dàn lạnh phải chịu áp lực lớn, dẫn đến tình trạng tương tự là thủng dàn lạnh do áp suất quá tải.

Nguyên nhân khiến dàn lạnh điều hòa ô tô bị hỏng

Do các ống dẫn môi chất lạnh bị rò rỉ

Hệ thống ống dẫn môi chất lạnh, thường làm từ kim loại hoặc nhựa cao cấp, có khả năng chịu nhiệt và áp suất cao. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, các ống dẫn này có thể bị rò rỉ do nhiều nguyên nhân như va đập, thời tiết, hoặc chất lượng vật liệu không đảm bảo. 

Khi xảy ra rò rỉ, môi chất lạnh sẽ bị hao hụt, dẫn đến việc dàn lạnh không được cung cấp đủ lượng môi chất cần thiết để hoạt động bình thường. Điều này khiến dàn lạnh phải hoạt động quá tải, dẫn đến hư hỏng và có nguy cơ bị thủng.

Do các ống dẫn môi chất lạnh bị rò rỉ

Do dàn lạnh bị bẩn

Dàn lạnh là bộ phận dễ bị tích tụ bụi bẩn, đặc biệt ở những khu vực có khí hậu nóng ẩm. Khi dàn lạnh bị bám bụi, khả năng làm mát của nó giảm sút, buộc hệ thống phải làm việc nhiều hơn để duy trì hiệu quả làm mát. 

Việc này có thể dẫn đến dàn lạnh bị quá tải, gây hư hỏng nghiêm trọng, trong đó có thủng dàn lạnh.

Cách khắc phục dàn lạnh điều hòa ô tô bị hư hỏng, bám bụi

Sau một thời gian sử dụng, dàn lạnh ô tô có thể bị bám bụi, hao mòn hoặc gặp phải các sự cố không mong muốn. Để khắc phục các vấn đề này, chủ xe nên kiểm tra định kỳ và có thể áp dụng một số phương pháp sau.

Nếu dàn lạnh bị bám bẩn quá nhiều hoặc bị oxy hóa nặng, việc vệ sinh sẽ không còn hiệu quả, và bạn cần mang xe đến cơ sở bảo dưỡng để thay thế dàn lạnh mới. 

Trong trường hợp bạn có camera nội soi, hãy sử dụng nó để kiểm tra tình trạng của dàn lạnh. Nếu dàn lạnh vẫn còn tốt và chỉ bị bám bụi nhẹ, bạn có thể dùng dung dịch chuyên dụng để vệ sinh mà không làm ăn mòn hay hư hỏng vật liệu kim loại của xe, và không cần tháo nắp capo.

Vệ sinh dàn lạnh ô tô

Hiện nay, có thiết bị công nghệ cao chuyên dụng cho dàn lạnh, hoạt động bằng cách phun hóa chất dạng bọt vào dàn lạnh. Sau đó, một vòi xịt nước với áp suất vừa phải sẽ giúp rửa sạch hóa chất cùng với các vết bẩn mà không gây hại cho các lá tản nhiệt. Toàn bộ quy trình này chỉ mất khoảng 2 tiếng, và sau khi hoàn tất, dàn lạnh sẽ hoạt động trở lại với hiệu suất làm mát tốt hơn.

Bao lâu nên vệ sinh điều hòa ô tô một lần?

Sau một thời gian sử dụng, hiệu suất của hệ thống điều hòa ô tô có thể giảm do nhiều yếu tố khác nhau. Bụi bẩn và hơi ẩm tích tụ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây ra mùi hôi khó chịu trong xe. 

Vì vậy, chủ xe nên thực hiện bảo dưỡng định kỳ hệ thống điều hòa ít nhất 1 lần mỗi năm để kiểm tra và phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn, giúp ngăn ngừa sự cố không mong muốn.

Bao lâu nên vệ sinh điều hòa ô tô một lần?

Cách sử dụng điều hòa xe ô tô

Cách sử dụng điều hòa ô tô có thể khác nhau tùy vào thiết kế bảng điều khiển của từng hãng xe, nhưng thường có một số tính năng chung như sau:

• Nút A/C: Dùng để bật/tắt hệ thống điều hòa.
• Nút màu xanh: Biểu thị chế độ làm mát, trong khi nút màu đỏ biểu thị chế độ sưởi ấm.
• Nút có biểu tượng cánh quạt: Điều chỉnh mức độ gió theo nhu cầu.
• Nút có biểu tượng người và mũi tên: Điều chỉnh hướng gió thổi tương ứng với vị trí trong xe.
• Nút có hình ô tô và mũi tên: Điều khiển chế độ tuần hoàn gió bên trong xe.
• Nút Auto: Kích hoạt chế độ điều hòa tự động.

Trên đây là những thông tin chi tiết nhất về dàn lạnh điều hòa ô tô mà Phụ Tùng HQ muốn gửi đến bạn. Mỗi tài xế đều nên trang bị cho mình những kiến thức cơ bản trên để nắm bắt và xử lý được nhanh chóng những tình huống trục trặc xảy ra để chuyến đi được suôn sẻ và thoải mái nhất