Cảm biến kích nổ: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách xử lý
Cảm biến kích nổ được trang bị trên động cơ xe với mục đích sớm những nguy cơ có thể dẫn tới hiện tượng kích nổ trên động cơ, từ đó giúp đảm bảo động cơ hoạt động ổn định. Trong bài viết này, Phụ Tùng HQ sẽ cùng các bạn tìm hiểu chi tiết về loại cảm biến cảnh báo hiện tượng kích nổ này nhé!
Cảm biến kích nổ là gì?
Hiện tượng kích nổ động cơ xảy ra khi hỗn hợp nhiên liệu và không khí tự bốc cháy trong động cơ mà không cần đến sự đánh lửa của bugi. Hiện tượng này có thể gây ra những tổn hại nghiêm trọng cho động cơ, như làm nứt hoặc rỗ bề mặt bên trong xy-lanh và pittong. Nếu hiện tượng kích nổ này không được khắc phục kịp thời và kéo dài trong một thời gian, động cơ có thể bị hư hỏng nặng nề.
Hiện tượng kích nổ thường xảy ra khi bụi carbon tích tụ trong lòng xy-lanh đủ nóng để tạo ra một "mồi lửa", hoặc khi góc đánh lửa sớm của bugi không chính xác khiến hỗn hợp nhiên liệu và không khí cháy trước khi piston đạt điểm chết trên. Đây chính là hiện tượng kích nổ.

Cảm biến kích nổ là gì?
Để phát hiện hiện tượng này, ngay cả những dấu hiệu nhỏ nhất, cảm biến kích nổ được thiết kế. Cảm biến này gửi tín hiệu cảnh báo đến ECU để điều chỉnh góc đánh lửa sớm hoặc thông báo cho chủ xe và kỹ thuật viên sửa chữa về sự cố, từ đó họ có thể kiểm tra nguyên nhân và vệ sinh buồng đốt của động cơ.
Xem ngay: Cấu tạo bô bin đánh lửa? Cách kiểm tra bobin đánh lửa ô tô đúng?
Cấu tạo và công dụng của cảm biến kích nổ trên động cơ xe ô tô
Cảm biến phát hiện hiện tượng kích nổ trên động cơ có cấu tạo đơn giản, bao gồm một tinh thể thạch anh kết hợp với vật liệu áp điện. Tinh thể thạch anh có nhiệm vụ truyền tín hiệu điện áp đến ECU khi động cơ phát ra tiếng gõ bất thường.
Chức năng của cảm biến này là phát hiện sớm các tiếng gõ trong động cơ và gửi tín hiệu về ECU. ECU sau đó sẽ phân tích thông tin và điều chỉnh góc đánh lửa sớm để phù hợp. Cụ thể:
- Nếu có lỗi xảy ra, ECU sẽ trì hoãn góc đánh lửa sớm.
- Khi phát hiện hiện tượng kích nổ, ECU sẽ lập tức giảm góc đánh lửa sớm.
- Nếu hiện tượng kích nổ vẫn tiếp tục xảy ra, cần kiểm tra và vệ sinh lòng xy-lanh để khắc phục sự cố.

Cấu tạo và công dụng của cảm biến kích nổ
Nguyên lý làm việc của cảm biến kích nổ
Khi động cơ hoạt động và gặp phải lỗi gây ra tiếng gõ (như kích nổ hoặc va đập cơ khí), cảm biến sẽ lập tức phát hiện và gửi tín hiệu đến bộ điều khiển trung tâm. ECU sau đó sẽ điều chỉnh góc đánh lửa sớm để giảm thiểu tiếng gõ.
Các phần tử điện trên cảm biến kích nổ được thiết kế để đồng bộ với tần số rung của động cơ. Do đó, khi hiện tượng kích nổ xảy ra, cảm biến tạo ra hiệu ứng cộng hưởng, và tín hiệu điện áp thu được sẽ thấp hơn 2.5V.
Nguyên lý làm việc của cảm biến kích nổ
Vị trí cảm biến kích nổ
Thông thường, cảm biến phát hiện kích nổ được lắp đặt ở vị trí cổ hút hoặc trên nắp xy-lanh, ngay phía trên thân động cơ. Cảm biến được gắn trực tiếp vào các bộ phận này để có thể dễ dàng thu thập thông tin và tần số phát ra từ động cơ, giúp phát hiện kịp thời hiện tượng kích nổ.
Nguyên nhân và dấu hiệu khi cảm biến kích nổ hư hỏng
Khi hiện tượng kích nổ xảy ra trên động cơ, thường có dấu hiệu báo động qua đèn check engine bật sáng. Bạn cũng có thể nhận biết bằng cách cảm thấy động cơ giảm công suất, xuất hiện tiếng gõ, động cơ nóng lên nhanh chóng và mức tiêu thụ nhiên liệu tăng lên.
Các nguyên nhân gây ra các lỗi này có thể bao gồm: sự cố với cảm biến hoặc ECU, hở mạch/ngắn mạch, hoặc các vấn đề khác liên quan đến mạch điện của cảm biến.
Xem ngay: Xe ô tô bị hụt ga: Tìm hiểu 9 lý do gây ra và cách khắc phục
Cách kiểm tra và sửa chữa cảm biến kích nổ trên động cơ
Khi nghi ngờ hoặc xác định rằng cảm biến đang gặp sự cố, bạn có thể thực hiện các bước kiểm tra sau:
- Khởi động động cơ và đo xung điện áp phát ra từ chân tín hiệu của cảm biến.
- Đưa chìa khóa về vị trí ON, sau đó dùng búa gõ nhẹ vào phần lốc máy gần vị trí cảm biến và đo tín hiệu phát ra.
Theo kinh nghiệm sửa chữa, nếu chân dương chạm vào mass, động cơ có thể không nổ. Nếu cảm biến bị lỗi, bạn sẽ nghe thấy tiếng gõ lớn khi đạp ga, do hiện tượng kích nổ gây ra.
Cách kiểm tra và sửa chữa cảm biến kích nổ trên động cơ
Để kiểm tra và sửa chữa chính xác, các chủ xe nên đưa xe đến các cơ sở gara có trang bị máy chẩn đoán. Máy móc sẽ giúp đọc lỗi một cách chi tiết, từ đó người dùng có thể xác định chính xác nguyên nhân của sự cố.
Trên đây là bài viết của Phụ Tùng HQ chia sẻ đến bạn những thông tin về cảm biến kích nổ trên động cơ. Hy vọng bạn đã có thêm những kiến thức hữu ích cho bản thân nếu như xe của bạn gặp những trục trặc về bộ phận này nhé!