Quên hạ phanh tay: Hậu quả và những điều tài xế cần biết

Trong quá trình sử dụng ô tô, có những lỗi tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng, một trong số đó là quên hạ phanh tay (hoặc thắng tay) khi bắt đầu di chuyển. Đây là lỗi phổ biến với cả lái mới và người có kinh nghiệm, nhất là khi vội vàng hoặc mất tập trung. Vậy việc đi xe quên hạ phanh tay gây ra hậu quả gì? Cách xử lý ra sao? Hãy cùng Phụ tùng HQ tìm hiểu đầy đủ thông tin bạn cần biết để đảm bảo an toàn cho chính mình và chiếc xe nhé!

Phanh tay (thắng tay) là gì và chức năng của nó?

Phanh tay hay còn gọi là thắng tay, là một bộ phận quan trọng trong hệ thống phanh của ô tô. Nó được thiết kế để giữ xe đứng yên khi đỗ, tránh xe trôi dốc hoặc di chuyển ngoài ý muốn.

Thắng tay thường hoạt động độc lập với hệ thống phanh chân. Khi bạn kéo phanh tay lên, cơ cấu cơ khí sẽ giữ bánh sau (hoặc cả 4 bánh tùy xe) ở trạng thái bị khóa. Tùy từng mẫu xe, phanh tay có thể ở dạng cơ (tay gạt), nút điện tử (EPB – Electronic Parking Brake) hoặc kiểu chân đạp (thường thấy ở xe Mỹ).

Dù ở dạng nào, phanh tay luôn đóng vai trò cố định xe khi dừng đỗ và hỗ trợ an toàn trên địa hình dốc.

Xem ngay: Các thương hiệu phụ tùng ô tô phổ biến nhất hiện nay

Hậu quả của việc quên hạ phanh tay khi di chuyển

Việc quên hạ thắng tay khi lái xe có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cả về kỹ thuật lẫn an toàn. Tuy không xảy ra ngay lập tức, nhưng nếu tiếp tục di chuyển trong thời gian dài, thiệt hại sẽ trở nên rõ rệt.

Một số hậu quả thường gặp gồm

Mài mòn hệ thống phanh sau

Khi xe chạy mà phanh tay vẫn đang được kích hoạt, má phanh sẽ ma sát liên tục với tang trống hoặc đĩa phanh. Việc này dẫn đến mài mòn nghiêm trọng các bộ phận liên quan như má phanh, đĩa phanh, thậm chí cả moay-ơ bánh xe.

Tăng tiêu hao nhiên liệu

Vì phanh đang kìm bánh xe, động cơ phải hoạt động mạnh hơn để đẩy xe tiến lên, dẫn đến tăng lượng nhiên liệu tiêu thụ. Ngoài ra còn làm tăng áp lực lên động cơ và hộp số.

Làm nóng và hư hỏng phanh

Phanh hoạt động liên tục trong khi xe chạy có thể khiến hệ thống bị nóng quá mức, gây cháy má phanh hoặc làm biến dạng đĩa phanh. Trong trường hợp nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến cháy bánh xe.

Giảm khả năng kiểm soát xe

Khi phanh bị bó, bánh sau (hoặc bánh bị kẹt) sẽ mất độ trượt tự nhiên, khiến xe vận hành nặng nề, dễ bị lệch hướng, gây mất an toàn – đặc biệt khi vào cua hoặc đi tốc độ cao.

Làm giảm tuổi thọ hệ truyền động

Do hệ thống truyền động phải làm việc quá tải để vượt qua lực cản từ phanh, lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến độ bền của ly hợp, hộp số và trục truyền động.

Dấu hiệu nhận biết khi quên hạ phanh tay

Trong thực tế, có nhiều dấu hiệu cảnh báo bạn đang đi xe khi chưa hạ phanh tay. Tuy nhiên, nếu không chú ý, bạn rất dễ bỏ qua những dấu hiệu nhỏ này.

Một số biểu hiện thường gặp gồm:

- Xe chạy ì, chậm tăng tốc dù bạn đã đạp ga nhiều hơn bình thường.

- Có mùi khét từ phía bánh sau – do má phanh bị nóng.

- Đèn cảnh báo phanh tay trên bảng đồng hồ vẫn sáng đỏ.

- Có tiếng rít hoặc cọ sát từ bánh xe sau khi bắt đầu di chuyển.

- Khi xuống xe, bạn có thể sờ và thấy mâm xe rất nóng (không nên làm thường xuyên vì có thể bỏng).

Nếu phát hiện một trong các dấu hiệu trên, hãy ngừng xe an toàn và kiểm tra ngay, tránh để tình trạng kéo dài gây thiệt hại lớn hơn.

Cách xử lý khi lỡ quên hạ thắng tay

Nếu bạn phát hiện mình lỡ đi xe khi chưa hạ phanh tay, đừng quá lo lắng. Việc quan trọng là xử lý đúng cách để hạn chế rủi ro và kiểm tra hư hại kịp thời.

Các bước cần thực hiện:

1. Dừng xe ngay khi phát hiện và hạ phanh tay xuống.

2. Kiểm tra nhiệt độ vùng bánh sau. Nếu thấy nóng bất thường, không nên chạm tay trực tiếp mà hãy chờ phanh nguội dần.

3. Quan sát mùi khét hoặc khói, nếu có dấu hiệu bất thường, nên gọi cứu hộ hoặc đưa xe vào gara để kiểm tra.

4. Sau khi phanh nguội, nên chạy thử ở tốc độ thấp, kiểm tra xem có tiếng ồn hoặc hiện tượng lạ không.

5. Nếu phanh kêu, bị rung hoặc xe lệch hướng – có thể hệ thống đã bị hỏng, cần bảo dưỡng hoặc thay thế má phanh, đĩa phanh.

Mẹo phòng tránh quên hạ phanh tay khi lái xe

Để tránh lặp lại lỗi quên hạ phanh tay, bạn có thể áp dụng một số mẹo đơn giản nhưng rất hiệu quả sau:

- Quan sát đèn báo táp lô: Luôn kiểm tra đèn cảnh báo phanh tay trước khi vào số và bắt đầu di chuyển.

- Tạo thói quen kiểm tra phanh tay: Khi nổ máy – hãy hạ phanh tay trước khi chuyển số.

- Dùng xe có phanh tay điện tử (EPB): Nhiều xe hiện đại tự động hạ phanh khi bạn nhấn ga – giảm rủi ro quên.

- Gắn nhắc nhở cá nhân: Có thể sử dụng sticker, thẻ treo, hoặc thói quen kiểm tra 3 điểm (gương – cần số – phanh tay) trước khi lăn bánh.

- Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh để đảm bảo mọi bộ phận hoạt động đúng.

Xem ngay: Nguyên nhân khiến đèn phanh ô tô không tắt được

Việc quên hạ thắng tay khi bắt đầu lái xe là lỗi phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Đừng để một khoảnh khắc mất tập trung làm hỏng hệ thống phanh hoặc nguy hiểm đến tính mạng.

Hãy tạo thói quen kiểm tra phanh tay mỗi khi khởi hành, hiểu rõ các dấu hiệu cảnh báo, và bảo dưỡng xe định kỳ để luôn giữ chiếc xe trong trạng thái an toàn và ổn định nhất.